QUYẾT ĐỊNH GIÁM ĐỐC THẨM 199/DS-GĐT NGÀY 22/05/2014 VỀ VỤ ÁN ĐÒI QUYỀN SỬ DỤNG ĐẤT VÀ BỒI THƯỜNG TÀI SẢN TRÊN ĐẤT

TÒA DÂN SỰ TÒA ÁN NHÂN DÂN TỐI CAO

Họp phiên tòa ngày 22/5/2014, tại trụ sở Tòa Dân sự Tòa án nhân dân tối cao để xét xử giám đốc thẩm vụ án dân sự: "Đòi quyền sử dụng đất và bồi thường tài sản trên đất” do có Quyết định kháng nghị số 82/2014/KN-DS ngày 24/3/2014 của Chánh án Tòa án nhân dân tối cao đối với Bản án dân sự phúc thẩm số 56/2011/DSPT ngày 29/3/2011 của Tòa án nhân dân thành phố Hà Nội có đương sự là

Nguyên đơn: Bà Nguyễn Thị Thoa, sinh năm 1938;                                                                    

Bị đơn: Anh Nguyễn Văn Biên, sinh năm 1959;

Đều trú tại: Thôn Đồng Ngàn, xã Đông Hội, huyện Đông Anh, thành phố Hà Nội

Người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan:

1. Chị Nguyễn Thị Lộc (Dần) sinh năm 1962;

2. Chị Nguyễn Thị Phúc sinh năm 1960;

3. Chị Nguyễn Thị Thanh sinh năm 1964;

4. Anh Nguyễn Ngọc Ánh sinh năm 1976;

5. Chị Nguyễn Thị Ngọt sinh năm 1969;

6. Chị Nguyễn Thị Tình sinh năm 1961;

7. Chị Nguyễn Thị Kim Chi sinh năm 1985;

8. Chị Nguyễn Thị Thùy Dung sinh năm 1987;

9. Anh Nguyễn Bá Hiệp sinh năm 1978;

Đều trú tại: Thôn Đồng Ngàn, xã Đông Hội, huyện Đông Anh, thành phố Hà Nội.

10. Ông Nguyễn Văn Thành sinh năm 1945

Trú tại: Xóm Chợ, xã Uy Nỗ, huyện Đông Anh, thành phố Hà Nội;

11. Ông Nguyễn Văn Hà sinh năm 1955

Trú tại: số 157, tổ 9, thị trấn Đông Anh, huyện Đông Anh, thành phố Hà Nội.

NHẬN THẤY

Theo đơn khởi kiện ngày 28/01/2010, nguyên đơn là bà Nguyễn Thị Thoa trình bày: Bà xây dựng gia đình với ông Thọ là người cùng thôn, do ông Thọ là con trưởng nên ông Thọ, bà Thoa được vợ chồng cụ Ế, cụ Thơm (là chú thím của ông Thọ) cho mảnh đất có diện tích 820m² thuộc mảnh bản đồ số 299 lập năm 1985; vợ chồng bà đã xây dựng nhà trên mảnh đất này và hàng năm nộp thuế sử dụng theo quy định. Năm 1983, bà đã cắt một phần mảnh đất (phía ven đê) cho anh Nguyễn Văn Biên, chị Nguyễn Thị Tình do anh Thành (là anh của anh Biên) đã xin việc cho anh Anh (là con của bà Thoa), việc cắt đất này chỉ là thỏa thuận miệng, không có người làm chứng. Năm 1986 anh Biên, chị Tình đã xây dựng nhà trên mảnh đất bà Thoa nhượng cho (theo bản đồ 364 là thửa đất số 25 tờ bản đồ số 57 có diện tích 286m²); còn lại là của bà Thoa (thửa số 15 tờ bản đồ số 57 có diện tích 458m²).

Năm 2007 bà Thoa làm đơn khởi kiện đòi đất ở nhờ đối với anh Biên, bà xác định diện tích đất 286m² do gia đình anh Biên quản lý là của gia đình bà cho ở nhờ, bà yêu cầu gia đình anh Biên trả lại nhà đất và bồi thường thiệt hại về hoa màu do anh Biên đã dỡ bỏ trong quá trình xây dựng nhà ở, bà hỗ trợ cho gia đình anh Biên 100.000.000 đồng (một trăm triệu đồng).

Bị đơn anh Nguyễn Văn Biên trình bày: Anh khẳng định mảnh đất anh đang quản lý, sử dụng là do anh nhờ anh Thành và anh Hà làm thủ tục mua bán đất với bà Thoa. Hai bên có văn bản với nhau nhưng không thông qua chính quyền, chỉ có ông Phạm Văn Lưu là người cùng thôn làm chứng. Quá trình sử dụng đất anh đã kê khai và nộp thuế sử dụng đất cho Nhà nước theo đúng quy định. Năm 2002 gia đình anh và gia đình bà Thoa có tranh chấp, bà Thoa làm đơn lên xã và thôn, trong đơn còn nói rõ việc bà có bán đất cho gia đình anh từ 1983.

Tại Bản án dân sự sơ thẩm số 27/2010/DSST ngày 17/12/2010 của Tòa án nhân dân huyện Đông Anh quyết định: Bác đơn khởi kiện tranh chấp quyền sử dụng đất và tài sản gắn liền với đất của bà Nguyễn Thị Thoa đối với gia đình anh Nguyễn Văn Biên.

Ngày 29/12/2010 bà Thoa kháng cáo.

Tại Bản án dân sự phúc thẩm số 56/2011/DSPT ngày 29/3/2011 Tòa án nhân dân thành phố Hà Nội quyết định: Hủy án sơ thẩm, đình chỉ giải quyết vụ án.

Sau khi xét xử phúc thẩm, bà Thoa có đơn đề nghị giám đốc thẩm.

Tại Quyết định số 82/2014/KN-DS ngày 24/3/2014 của Chánh án Tòa án nhân dân tối cao đối với Bản án dân sự phúc thẩm số 56/2011/DSPT ngày 29/3/2011 của Tòa án nhân dân thành phố Hà Nội. Đồ nghị Tòa dân sự Tòa án nhân dân tối cao xét xử giám đốc thẩm hủy Bản án dân sự phúc thẩm nêu trên và hủy Bản án dân sự sơ thẩm số 27/2010/DSST ngày 17/12/2010 của Tòa án nhân dân huyện Đông Anh, thành phố Hà Nội; giao hồ sơ vụ án cho Tòa án nhân dân huyện Đông Anh xét xử sơ thẩm lại theo đúng quy định của pháp luật.

Tại phiên tòa giám đốc thẩm đại diện VKSND tối cao đề nghị chấp nhận một phần với kháng nghị của Chánh án Tòa án nhân dân tối cao để hủy bản án phúc thẩm, giải quyết lại theo trình tự phúc thẩm.

XÉT THẤY

Diện tích đất 286m² tại thôn Đông Ngàn, xã Đông Hội, huyện Đông Anh, thành phố Hà Nội do gia đình anh Nguyễn Văn Biên đang quản lý, sử dụng làm nhà ở nguồn gốc là của gia đình bà Nguyễn Thị Thoa.

Theo bà Thoa trình bày thì năm 1983 bà có thỏa thuận miệng với ông Nguyễn Văn Thành xin việc ở Hà Nội cho con bà Thoa được thì bà Thoa sẽ cắt một phần đất của gia đình bà Thoa cho anh Thành, nhưng sau đó anh Thành không xin được việc cho con bà; đến năm 1985 thì vợ chồng anh Biên, chị Tình mượn diện tích đất nêu trên sử dụng làm nhà ở, khi cho mượn trên đất có 10 cây xoan và 100 cây chuối, năm 1986 anh Biên xây nhà. Anh Biên không thừa nhận mượn đất của bà Thoa, mà cho rằng gia đình bà Thoa đã chuyển nhượng diện tích đất này cho anh vào năm 1983 với giá 25.000 đồng (hai mươi lăm ngàn đồng) và gia đình anh đã thanh toán đủ tiền cho bà Thoa, đồng thời xuất trình “Văn tự bán đất” lập năm 1983 giữa bà Thoa và gia đình anh Biên. Bà Thoa khai không chuyển nhượng đất cho anh Biên.

Như vậy, bà Thoa đòi đất, nhưng anh Biên lại cho rằng đã nhận chuyển nhượng đất này. Trong hợp đồng chuyển nhượng đất chưa xác định được có phải bà Thoa ký hay không (Kết luận giám định chưa đủ cơ sở để giám định vì mực nhòe), nhưng đây là tranh chấp họp đồng chuyển nhượng đất giữa ông Biên đã sử dụng đất trước ngày 15/10/1993. Hơn nữa, các đương sự cũng tranh chấp cả cây cối trên đất. Do đó, trường họp này thuộc thẩm quyền giải quyết của Tòa án nhân dân nên Tòa án cấp sơ thẩm thụ lý, giải quyết vụ án là đúng thẩm quyền. Tòa án cấp phúc thẩm hủy án sơ thẩm, đình chỉ giải quyết vụ án vì cho rằng vụ án thuộc thẩm quyền giải quyết của Ủy ban nhân dân là không đúng.

Như vậy ngoài lời khai cho vợ chồng anh Biên mượn đất thì bà Thoa không có căn cứ gì chứng minh cho lời khai; thực tế vợ chồng anh Biên đã làm nhà ở trên đất gần 30 năm; trên bản đồ đã tách hai thửa riêng biệt; bà Thoa và anh Biên đã ký xác nhận ranh giới đất cho nhau tại sổ giã ngoại năm 1995. Từ những phân tích trên cần chấp nhận kháng nghị của Chánh án Tòa án nhân dân tối cao để hủy bản án phúc thẩm của Tòa án nhân dân thành phố Hà Nội để giải quyết lại theo trình tự phúc thẩm. Bổ sung chứng cứ làm rõ khi bà Thoa tranh chấp ngõ với anh Biên năm 2002, bà Thoa có khai báo về việc đã chuyển nhượng hay chỉ cho anh Biên ở nhờ trên đất? Trước khi anh Biên đến ở đây thì anh Biên đã có đất khác ở chưa? Nếu không có tài liệu gì mới thì cần ổn định bản án sơ thẩm. Kháng nghị đề nghị hủy án sơ thẩm là không cần thiết như quan điểm của Viện Kiểm sát nhân dân tối cao tại phiên tòa là phù hợp.

Căn cứ khoản 2 Điều 291; khoản 3 Điều 297, Điều 299 Bộ luật tố tụng dân sự.

QUYẾT ĐỊNH

Hủy Bản án dân sự phúc thẩm số 56/2011/DSPT ngày 29/3/2011 của Tòa án nhân dân thành phố Hà Nội về vụ án dân sự “Đòi quyền sử dụng đất và bồi thường tài sản trên đất” giữa nguyên đơn là bà Nguyễn Thị Thoa và bị đơn là anh Nguyễn Văn Biên, người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan bao gồm 11 người.